W wielu wypadkach wypraski poza funkcjami użytkowymi muszą spełniać również funkcje dekoracyjne. Zdobienie może być wykonane na gotowej wyprasce w oddzielnym procesie (nadruk, etykietowanie itp.) lub wykonane bezpośrednio w formie przez zespolenie umieszczonej w gnieździe powłoki z wtryskiwanym tworzywem. Technologie dekorowania wyprasek w formach są od ponad 20 lat jednymi z najbardziej dynamicznie rozwijających się technologii wtryskiwania. Proces dekorowania w formie wtryskowej łączy dwa procesy: wtrysku i dekorowania wypraski, eliminując jednocześnie różne procesy pośrednie wymagane podczas dekorowania wyprasek poza formą. Ogólny opis przebiegu procesów dekorowania w formie wtryskowej jest bardzo podobny i wygląda następująco:
· umieszczenie przygotowanej powłoki w gnieździe otwartej formy,
· zamknięcie formy,
· wtrysk uplastycznionego tworzywa powoduje trwałe połączenie powłoki z tworzywem,
· chłodzenie, a następnie usunięcie wypraski z formy kończy cykl wtryskiwania.
Różnice pojawiają się dopiero w opisach szczegółowych, a wynikają z tego, że:
· zastosowane są różne materiały powłok,
· powłoki są różnorodnie ukształtowane
· wymagany jest odmienny sposób podawania do formy i dostosowane do tego celu urządzenia
· charakter przebiegu wtryskiwania dla różnych rodzajów powłok jest inny
Powłoki mogą mieć postać folii (jedno lub wielowarstwowej) lub laminatu wielowarstwowego. Folie oraz laminaty mogą być płaskie lub ukształtowane przestrzennie. Umieszczanie powłok w formie może następować poprzez odwijanie z rolki urządzeń podających, mocowanych do stołów wtryskarki lub przez specjalne roboty. O sposobie podawania decydują własności powłoki. Główne zalety metod dekorowania w formach wtryskowych to: 1) otrzymywanie wyrobów w jednym procesie, 2) wyeliminowanie dodatkowych operacji, 3) poprawa jakości, 4) skrócenie cyklu produkcyjnego, 5) obniżka kosztów wytwarzania, 6) lepsza ochrona środowiska naturalnego.
Głównymi czynnikami stymulującymi rozwój nowych technologii wtryskiwania w ostatnich latach były wyżej wymienione zalety orazwprowadzenie iupowszechnienie układów mikroprocesorowych, a także postęp w inżynierii materiałowej. Dzięki temu możliwe stało się obniżenie kosztów produkcji wyrobów przemysłowych i wzrost popytu(także wyroby z dużym udziałem tworzyw sztucznych). A to z kolei stało się bodźcem do:
· unowocześniania i wdrażania nowych metod wytwarzania (w zakresie technologiiwtryskiwania m.in. wprowadzenie mikroprocesorowych systemów sterowania wtryskarek; większą automatyzację procesów),
· wzrostu zastosowań urządzeń peryferyjnych, głównie robotów i manipulatorów; lepszą koordynację pracy wtryskarki z urządzeniami peryferyjnymi).
Andrzej ZWIERZYŃSKI
AZ-GK-TECH
ul. Kościuszki 22B/3
05-400 Otwock
Tel. +48 608 622059
e-mail: azgktech@wp.pl